นายไพฑูรย์ สีลาพัฒน์ ผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 9 สงขลา (สศท.9) สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) เปิดเผยถึงการติดตามโครงการระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ปาล์มน้ำมัน ตำบลโคกเคียน อำเภอเมือง จังหวัดนราธิวาส (โครงการแปลงใหญ่ ปี 2560-2563) โดยทำการศึกษา ต้นทุน ผลตอบแทนการผลิต ประสิทธิภาพ การผลิต การตลาด ซึ่งมีกรมส่งเสริมการเกษตรเป็นหน่วยงานรับผิดชอบหลักในการขับเคลื่อน ส่งเสริมการรวมกลุ่มเกษตรกร สร้างความเข้มแข็งและพัฒนาเครือข่ายความร่วมมือระหว่างกลุ่มเกษตรกร วิสาหกิจชุมชน และสหกรณ์ รวมถึงเชื่อมโยงไปถึงผู้ประกอบการภาคเอกชนและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และเพื่อให้เกษตรกรสามารถลดต้นทุนการผลิต มีผลผลิตต่อหน่วยเพิ่มขึ้น ผลผลิตมีคุณภาพได้ มาตรฐาน และสอดคล้องกับความต้องการของตลาด ภายใต้การบูรณาการของหน่วยงานภาครัฐและเอกชน
            จากการติดตาม พบว่า เดิมเกษตรกรมีการปลูกปาล์มน้ำมันแบบต่างคนต่างทำ ยังขาดองค์ความรู้ในการปลูกปาล์มน้ำมัน พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นป่าพรุ ดินมีความเปรี้ยว และเป็นดินทราย ฤดูแล้งไม่มีน้ำในการทำการเกษตร ฤดูฝนประสบปัญหาน้ำท่วม ส่งผลให้ผลผลิตต่อไร่ต่ำ ประกอบกับเกษตรกรส่วนใหญ่ ใช้ปุ๋ยเคมี และยาปราบวัชพืช ส่งผลให้ต้นทุนการผลิตสูง หลังจากนั้น ปี 2560 เกษตรกรจึงรวมกลุ่มกันผลิตภายใต้การดำเนินโครงการระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ปาล์มน้ำมัน (ข้อมูลของสำนักงานเกษตรอำเภอเมืองนราธิวาส ณ มิถุนายน 2564) ปัจจุบันมีพื้นที่ปลูก จำนวน 1,122 ไร่ มีจำนวนสมาชิกเกษตรในโครงการแปลงใหญ่ จำนวน 50 ราย
              ด้านสถานการณ์การผลิต พบว่า เกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการแปลงใหญ่ มีต้นทุนการผลิต ปี 2564 เฉลี่ย 6,500 บาท/ไร่/ปี (เริ่มให้ผลผลิตปีที่ 3 และสามารถเก็บเกี่ยวได้ประมาณ 22 ปี) ผลผลิตเฉลี่ย 3,500 กิโลกรัม/ไร่/ปี ราคาผลปาล์มน้ำมันทั้งทะลาย ณ วันที่ 12 กรกฎาคม 2564 เฉลี่ยอยู่ที่ 6 บาท/กิโลกรัม ผลตอบแทนเฉลี่ย 21,000 บาท/ไร่/ปี คิดเป็นผลตอบแทนสุทธิ (กำไร) 14,500 บาท/ไร่/ปี ซึ่งหากเปรียบเทียบกับก่อนเข้าร่วมโครงการ พบว่า เกษตรกรมีต้นทุนการผลิต ปี 2559 เฉลี่ย 7,500 บาท/ไร่/ปี ผลผลิตเฉลี่ย 2,500 กิโลกรัม/ไร่/ปี ผลตอบแทนเฉลี่ย 12,025 บาท/ไร่/ปี คิดเป็นผลตอบแทนสุทธิ (กำไร) 4,525 บาท/ไร่/ปี ปัจจุบันทางกลุ่มแปลงใหญ่ ได้ทำข้อตกลงกับลานเทและโรงสกัดน้ำมันปาล์มคุณภาพที่ 17% กับสหกรณ์นิคมเบาเจาะ และโรงงานสหกรณ์นิคมเบาเจาะ ซึ่งขายได้สูงกว่าเกษตรกรทั่วไป 0.30-0.50 บาท/กิโลกรัม
            จะเห็นได้ว่าหลังจากที่เกษตรกรเข้าร่วมโครงการแปลงใหญ่ สามารถลดต้นทุนการผลิตได้ร้อยละ 13 เนื่องจากเนื่องจากเกษตรกรมีการใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน การผลิตปุ๋ยหมักชีวภาพมีคุณภาพสูง ทำให้เหมาะกับสภาพดินตรงกับความต้องการของพืชและการนำใบปาล์มน้ำมันที่ตัดทิ้งมาวางกองระหว่างแถว ช่วยรักษาความชื้นของดินให้นานขึ้น ลดการระเหยของน้ำในบริเวณนั้น ชะลอการ ชะล้างหน้าดิน ทำให้สามารถกักเก็บความชื้นในดิน คืนธาตุอาหารและเพิ่มอินทรียวัตถุ และสามารถเพิ่มผลผลิตได้ร้อยละ 20 เนื่องจากเกษตรกรมีการนำเทคโนโลยีมาปรับใช้ โดยการนำระบบน้ำมาใช้ในสวนปาล์มน้ำมันในพื้นที่ดินทราย ทำให้มีน้ำเพียงพอ ส่งผลให้ปาล์มน้ำมันยังคงรักษาศักยภาพการให้ผลผลิตสูงตลอดทั้งปี โดยเกษตรกรมีผลตอบแทนสุทธิมากกว่า 3.20 เท่า เมื่อเทียบกับก่อนเข้าร่วมโครงการแปลงใหญ่ ทั้งนี้ ยังพบว่าเกษตรกรมีความพึงพอใจมากต่อภาพรวมของโครงการ เนื่องจากสามารถช่วยลดต้นทุน เพิ่มปริมาณผลผลิต มีการพัฒนาคุณภาพมาตรฐาน รวมถึงมีตลาดรองรับที่แน่นอน
            สำหรับด้านการพัฒนาคุณภาพมาตรฐาน ทางกลุ่มแปลงใหญ่ปาล์มน้ำมันได้รับมาตรฐาน GAP ทุกแปลง กระบวนการผลิตปลอดภัยต่อเกษตรกรและผู้บริโภค ปราศจากการปนเปื้อนของสารเคมีกำจัดวัชพืช และลดการใช้ปุ๋ยเคมี ไม่ก่อให้เกิดมลพิษต่อสิ่งแวดล้อม ซึ่งในส่วนของการบริหารจัดการทางกลุ่มแปลงใหญ่มีการประสานหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้แก่ สำนักงานเกษตรอำเภอ สำนักงานตรวจบัญชีสหกรณ์สำนักงานสหกรณ์การเกษตรจังหวัด สถานีพัฒนาที่ดินจังหวัด ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรจังหวัดนราธิวาส ให้ความรู้แก่เกษตรกรในด้านการผลิตปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน การเก็บเกี่ยวผลผลิตที่สุกพอดี การพัฒนาความรู้แก่เกษตรกรและแรงงานเก็บเกี่ยว
            ปัจจุบันกลุ่มแปลงใหญ่ปาล์มน้ำมัน ได้มีการขยายผลสู่ศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) เครือข่ายตำบลโคกเคียน และตำบลใกล้เคียง จำนวน 450 ราย โดยดำเนินการให้องค์ความรู้ อาทิ ด้านการลดต้นทุนการผลิต การบริหารจัดการสวนปาล์มน้ำมันให้มีประสิทธิภาพ การปรับปรุงบำรุงดิน การใช้ระบบน้ำ การจัดการผลผลิตและการขนส่ง เป็นต้น ทั้งนี้ หากท่านใดสนใจข้อมูลการผลิตโครงการระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ปาล์มน้ำมัน ตำบลโคกเคียน อำเภอเมือง จังหวัดนราธิวาส สามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ นายมานพ จี๋คีรี ประธานกลุ่มแปลงใหญ่ โทร 08 3183 7809 หรือสนใจข้อมูลผลการศึกษาสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ สศท.9 สงขลา โทร 0 7431 2996 หรืออีเมล์ zone@9oae.go.th